امروزه اصلی ترین ماده معدنی جهت تولید آلومینا بوکسیت بوده که متاسفانه میزان این ذخایر در کشور محدود می باشد. بنابراین طبیعی است که برای مقابله با این محدودیت بایستی به سمت ذخایر دیگر این ماده معدنی مهم رفت. یکی از منابعی که از آن می توان آلومینا استحصال کرد کانسارهای رسی بوده که حاوی منابع قابل توجهی آلومینا هستند . رس طبق تعریف انجمن مواد و آزمون آمریکا به کانیهای طبیعی آگلومره شده شامل فیلوسیلیکات آلومینیوم آبدار گفته میشود که با افزودن رطوبت کافی ویژگیهای پلاستیک پیدا میکنند و با خشک شدن صلب میشوند. کانی های رسی عبارتند از کائولینیت، مونت موریلونیت، ایلیت، کلریت، گیبسیت و مسکویت. همانطور که از نقشه های جهانی پیداست اکثر نقاط جنوبی ایران (به خصوص قسمت جنوبی استان فارس، بوشهر و غرب استان هرمزگان) حاوی کانسارهای رسی به خصوص ایلیت هستند. با توجه به افزایش ارزش دلار در قبال ریال و از طرفی شرایط فعلی کشور و از همه مهمتر وجود کارخانه تولید آلومینیوم در سایت انرژی بر لامرد، این ذخایر که سابقا دارای ارزش اقتصادی نبوده اند، هم اکنون می توانند به عنوان جایگزین مناسبی برای بوکسیت باشند. بر اساس آنچه در بالا ذکر شد کانی های رسی موجود در منطقه لامرد در حال بررسی است که اکثر این کانی ها از جنس مسکویت، ایلیت و کلریت بوده که حاوی مقادیر قابل توجهی اکسید آلومینیوم می باشند و پس از آزمایشات متعدد اولیه بر روی این نمونه ها وجود عناصر ارزشمند دیگری در آنها مسجل شد که می توانند در مباحث اقتصادی در نظر گرفته شوند. در حال حاضر این پروژه تحقیقاتی توسط متخصصین این شرکت با بودجه 20 میلیارد ریال ، در فاز مقدماتی و نیمه صنعتی در حال انجام است.
کانسار پارس | پروژهها
پروژه تحقیقاتی استحصال اکسید منیزیم
منیزیم فلزی است به رنگ سفید یا نقرهای با نشان شیمیایی Mg ، عدد اتمی ۱۲، وزن اتمی۳۰۵۰/ ۲۴ و ساختار بلور آن شش گوش یا هگزاگونال متراکم است. این عنصر هشتمین عنصر فراوان در پوسته زمین و سومین عنصر فراوان و محلول در آب دریاست. منیزیم به عنوان سبکترین فلز صنعتی با ویژگیهای منحصر به فرد متالورژیکی، کاربردهای وسیعی در صنایع مختلف یافتهاست. علیرغم وجود محدودیتهای ذاتی در تولید و استفاده از منیزیم به دلیل این ویژگیها روز به روز به کاربرد این فلز در صنایع مختلف افزوده میشود. آلیاژهای منیزیم به دلیل دارا بودن استحکام ویژه بالا جایگزین مناسبی برای فولاد و آلومینیوم برای استفاده در قطعات سبک در صنایع اتومبیل و الکترونیک هستند که این موضوع باعث افزایش تقاضای این آلیاژ شدهاست.
یکی از منابع تولید اکسید منیزیم ، سنگ معدن دولومیت میباشد. فرآیند استحصال اکسید منیزیم از سنگ معدن دولومیت به این صورت میباشد که دولومیت طی یک فرایند حرارتی کلسینه می شود و سپس پس از فرایند لیچینگ اکسید منیزیم استحصال میشود.
هدف از این تحقیق استحصال اکسید منیزیم و به تبع آن تولید شمش منیزیم می باشد . به این منظور از دولومیت های منطقه لامرد نمونه گیری شد و در حال حاضر با بودجه 40 میلیارد ریال فاز مقدماتی و نیمه صنعتی تولید اکسید منیزیم توسط متخصصین شرکت با موفقیت به پایان رسیده است .
کارخانه اکسید منیزیم لامرد
شهرستان لامرد با ۵۶۸۳/۴ کیلومتر مربع مساحت در طول جغرافیایی ۵۲ ۵۴ و عرض جغرافیایی ۲۷ ۲۸ در جنوبیترین نقطه استان فارس واقع شدهاست بهطور دقیق در ۴۰۵کیلومتری شیراز و ۱۴۰ کیلومتری خنج قرار دارد و ۴٫۶٪ از مساحت کل استان را به خود اختصاص دادهاست. با اختلاف ارتفاع ۴۵۰ تا۵۰۰ متر از سطح دریا و متوسط بارندگی سالیانه حدود ۲۵۰ میلیمتر با ویژگی سیل آسا در مدت کوتاهی از سال (سه ماه سال) و تبخیر سالیانه ۴۰۰۰ میلیمتر دارای آب و هوای گرم و خشک میباشد، حداکثر گرما در فصل تابستان ۵۰درجه سانتیگراد بالای صفر و سردترین زمان آن صفر درجه سانتیگراد میباشد.
منطقه ویژه اقتصادی انرژی بر لامرد به مساحت 54 کیلومتر مربع در قسمت شمال شرقی شهرستان لامرد واقع شده است که بنا به موقعیت ژئوپلیتیکی خاص آن از نظر اقتصادی چشم انداز ویژه ای را به خود اختصاص داده است. در دسترس بودن ذخایر بالای مواد معدنی ، نزدیکی به آب دریا، وجود سرمایه های مالی و ... ، این منطقه را از سایر مناطق ویژه متمایز نموده است .
کارخانه اکسید منیزیم لامرد تقریبا در مرکز منطقه ویژه اقتصادی لامرد و شرق کارخانه آلومنیوم لامرد واقع شده است. مساحت این کارخانه 2.6 هکتار برآورد شده است. هدف از احداث این کارخانه تولید سالیانه 15 هزار تن اکسید منیزیم و 50 هزار تن دولومیت کلسینه در فاز اول است. در فاز توسعه ای میزان تولید اکسید منیزیم به 45 هزار تن در سال و دولومیت کلسینه به 150 هزارتن سالانه خواهد رسید.
مجموع سرمایه گذاری در نظر گرفته شده برای این پروژه 2930 میلیارد ریال میباشد و دوره بازگشت سرمایه 3 ساله برآورد شده است . میزان اشتغال در زمان بهره برداری 250 نیرو به صورت مستقیم و 140 نیرو به صورت غیر مستقیم خواهد بود.
معدن دولومیت تاقدیس پارسیان
این محدوده معدنی در جنوب شرق شهرستان لامرد در استان فارس به مساحت 40 هکتار در غرب جاده لامرد پارسیان واقع شده است. دسترسی به محدوده معدنی از طریق جاده اسفالت به طول 50 کیلومتر از لامرد به پارسیان و قبل از گردنه پارسیان در آن مسیر توسط 1000 متر جاده خاکی درجه 3 امکانپذیر می باشد. ماده معدنی موجود در این محدوده دولومیت می باشد.
پیجوئی اولیه و تعیین اندیس های دولومیت
در مرحله اول تمامی این محدوده مورد عملیات پیجوئی قرار گرفت و تمامی لایه های زمین شناسی مشخص و پس از آن نقشه زمین شناسی در مقیاس 1:20000 تهیه گردید. آنچه مشخص است وجود یک لایه دولومیتی با ضخامت بالا در محدوده میباشد.عیار میانگین MgO این محدوده در نمونه های برداشت شده اولیه تقریبا 19 درصد میباشد.